STICHTING VRIENDEN VAN HET GEERT GROOTE HUIS

‘VOER ALLE DINC DUNCT MI GOET DAT GHI GHEESTELIKE BLIDE SIJT. UWE GHEBREKE SULLEN U MISHAGHEN MER NIET BEANCTEN NOCH BEDRUCKEN’

PERIODIEKE INFORMATIE VAN EN VOOR VRIENDEN VAN HET GEERT GROOTE HUIS

Beste Vrienden,

Bij deze treft u weer de nieuwe Vriendenbrief aan. Zoals inmiddels traditie is geworden beginnen wij de brief met een gedicht van onze oud-secretaris en dito penningmeester Cees Leliveld. Het eeuwige dilemma tussen haast en onthaasten staat erin centraal.

TUSSEN HAAST EN SPOED

Welke nood doet de mensen derwaarts gaan?
Naar ’t groene dal, waar het wuivend koren rijpt?
We leiden hier helaas een kommervol bestaan,
Maat ’t is te doen zo lang je iemand hebt die jou begrijpt.

Soms is ons leven tot meer snelheid nopend
Spoed is betrouwbaar, haast doorgaans bedriegend.
Spoed doe je desnoods ook nog lopend,
Maar haast moet immers altijd vliegend.

Met spoed blijf je immer op het rechte pad
In haast is dat juist ongewis.
Als u mij vraagt: hoe weet jij dat?
Dan zeg ik: omdat het gewoon zo is!

Spoed geeft vreugde, haast altijd verdriet.
Je voelt het zelf wel aan je water!
Zeg dus nooit: Dat wist ik niet…
Lees dan dit gedicht: het staat er!

Cees Leliveld (mei 2024)

Stand van zaken

In onze vorige Vriendenbrief konden wij u meedelen dat het Geert Groote Huis financieel in het groen staat. Gelukkig is dat nog steeds zo. Het was al duidelijk dat de dalende bezoekcijfers in de coronaperiode inmiddels weer zijn omgezet in een opgaande lijn en het bezoekersaantal is nog altijd op niveau.

Mede door de inzet van de Vrienden blijven de cijfers in het groen. Ook het feit dat het Geert Groote Huis een erkend museum is met de mogelijkheid om de Museumjaarkaart te gebruiken, is een basis voor de positieve financiële huishouding. Tegelijk zult u ook hebben vernomen dat het kabinet BTW-verhogingen wil doorvoeren. Welk effect dat zal hebben op het bezoekersaantal is nu nog niet te zeggen.

Sinds het verschijnen van de vorige Vriendenbrief vonden de volgende activiteiten plaats

Op 28 september vond in en rond de Grote of Lebuïnuskerk een aan Erasmus gewijde manifestatie plaats. Die was opgezet als een voorstelling met muziek en theater. Op die manier werd de levensloop van Erasmus in beeld gebracht en is aandacht besteed aan de omstandigheden waarin hij opgroeide en zich ontwikkelde. In het voor deze voorstelling ter beschikking gestelde Geert Groote Huis werd een inleiding gegeven over de periode waarin Erasmus in Deventer verbleef. En uiteraard is er aandacht besteed aan de Moderne Devotie. Behalve in de Hanzestad deed (en doet) de voorstelling ook andere plaatsen aan, te weten Den Bosch (5 oktober), Bergen op Zoom (6 oktober), Utrecht (12 oktober), Gouda (19 en 26 oktober) en Rotterdam (28 oktober).

Verder is onlangs een nieuwe vertaling verschenen van Thomas a Kempis’ Navolging van Christus. Onder de titel “Thomas Kempis [zonder de tussenliggende letter a] De Imitatie van Christus” leverde auteur Frank de Roo een verbeterde vertaling met inleiding. De Roo vertaalde het vermaarde en invloedrijke boek direct uit het Latijn, met nieuwe inzichten en ontdekkingen. In de commentaren op het boek wordt nogal eens een citaat naar Vincent van Gogh aangehaald: “Dat boek is subliem, en hij die dat schreef moet wel een man naar Gods hart zijn geweest … “ De Roo heeft geprobeerd om de authentieke betekenis van het boek zo goed mogelijk terug te halen.

Lopende activiteiten

Expositie over ‘nepnieuws’
Op 1 juni was de opening van de tentoonstelling over nepnieuws. Die loopt nog t/m 30 november. Nepnieuws is van alle tijden. Ook in de tijd van Geert Groote werd er alom gebruikgemaakt van nepnieuws. Net als nu werden mensen geregeld ‘op het verkeerde been gezet’ door informatie te verdraaien. In onze tijd is ook deepfake een methode om nieuws te beïnvloeden. In de expositie is dan ook een deepfake-opstelling opgenomen en er is een digitaal spel dat de bezoeker kan spelen. Zo kan hij of zij zich bewust worden van het effect en de verspreiding van desinformatie en hoe dit ons begrip van de werkelijkheid kan beïnvloeden. Erg interessant en zeker de moeite waard voor een bezoek.

Op 5 en 19 oktober vindt om 14:00-15:30 vanuit het Geert Groote Huis een rondwandeling plaats langs de sporen van de Moderne Devotie in de binnenstad van Deventer. Dit is een van de gebruikelijke activiteiten van het Geert Groote Huis om het publiek bekend te maken met de nog altijd actuele betekenis van Geert Groote en de Moderne Devotie. De wandeling start bij het Geert Groote Huis op het Lamme van Dieseplein.

Zoals ook in de huis-aan-huisbladen is vermeld kan men zich daar aan de balie opgeven. De prijs is € 10,50 per persoon. Eigenaars van een Museumjaarkaart betalen slechts € 4,50. Er wordt vertrokken om 14:00 en na afloop is er gelegenheid om in het Geert Groote Huis uw kennis verder te verrijken en/of thee of koffie te nemen. Let op, het spreekt voor zich dat de wandeling voor de Vrienden gratis is!

Verder wordt al vooruit gekeken naar de activiteiten in 2025. Er word gewerkt aan de volgende expositie. Die zal in het voorjaar van start gaan, met als prikkelend thema Losbandigheid. Dit wordt uitgelicht tegen de achtergrond van de tijd van Geert Groote zelf, in het bijzonder in Deventer.

Verder, gewoonlijk volgt in oktober de jaarlijkse Geert Groote-dag. Helaas vindt die dit jaar geen doorgang.

En tenslotte, u weet dat het Geert Groote Huis in belangrijke mate op vrijwilligers steunt. Daar zijn er nooit teveel van. Opnieuw doen we een oproep. Geïnteresseerden kunnen zich melden via info@geertgrootehuis.nl

Zegt het voort onder vrienden en bekenden.

STICHTING VRIENDEN VAN HET GEERT GROOTE HUIS

‘VOER ALLE DINC DUNCT MI GOET DAT GHI GHEESTELIKE BLIDE SIJT. UWE GHEBREKE SULLEN U MISHAGHEN MER NIET BEANCTEN NOCH BEDRUCKEN’

PERIODIEKE INFORMATIE VAN EN VOOR VRIENDEN VAN HET GEERT GROOTE HUIS

Beste Vrienden,

Graag sturen wij u weer de nieuwe Vriendenbrief toe. In de brief die wij vlak voor de Kerst stuurden namen we een gedicht op van Cees Leliveld. Zoals u weet heeft hij in 2023 zijn taken als secretaris en penningmeester van de Vrienden neergelegd. Hij geniet zo dan ook des te meer van zijn vrije tijd, onder meer door het schrijven van gedichten. Maar wij zijn hem niet uit het oog verloren. Vandaar dat we ook ditmaal een gedicht van hem willen plaatsen, als voortzetting van een traditie. Het thema sluit aan bij het seizoen.

Van de fiets af gezien

Wat zou ik zijn zonder mijn stoere fiets?
Mijn gestaalde hartsvriendin –
door mij zo hartstochtelijk bereden!
Zonder haar vervaagt mijn leven tot een zinloos niets
ondanks de zadelpijn die ik zo dikwijls heb geleden.

In het Engels noemt men onze fiets een bike.
In het Frans moet men zo nodig op de vélo.
Maar, als ik mijn tweewieler met liefdevolle blik bekijk
krijg je die vreemdelingen zo van mij cadeau.

En dan vergeet ik nog het Fahrrad van de Oosterburen.
Ooit werden ons de fietsen door hen wreed ontrukt.
Een enkeling nam de bezetter in de luren
maar de meesten onzer is dat niet gelukt.

Door veld en beemd, door weer en wind,
de accu maximaal, de banden stevig opgepompt,
flits ik naar waar ik mijn bestemming vind
en volg het rijwielpad, waar nooit een eind aan komt.

Cees Leliveld, maart 2023

Maar nu over naar de actualiteit. Zoals ieder jaar is mei voor het bestuur van de Vrienden de maand om aandacht te schenken aan uw jaarlijkse bijdragen, die in diverse vormen tot ons komen. Wij zijn opnieuw in de gelegenheid om € 5.000 over te maken naar het Geert Groote Huis. Daarna dient de kas aangevuld te worden, vandaar dat wij weer met onze digitale hoed bij u langskomen.

Onze fiscale schenkers krijgen binnenkort (na verzending van deze brief) een betaalverzoek, onze Vrienden met automatische incasso zien hun jaarlijkse bankafschrijving verschijnen en de Vrienden die zelf betalen krijgen van ons eveneens een betaalverzoek.

Deze paragraaf ronden wij af met de positieve mededeling dat het Huis financieel in het groen staat. En zoals dat onlangs in de gezamenlijke vergadering van onze stichting met het Huis werd benadrukt is dat in het bijzonder te danken aan de bijdragen van de Vrienden, die van substantiële betekenis zijn! We blijven ons dan ook bij u aanbevelen. Temeer omdat er in het Geert Groote Huis dringend behoefte bestaat aan een betere geluidsinstallatie …

Voor een overzicht van de jaarrekening van 2023 verwijzen we naar de Nieuws-pagina. De nieuwe incasso zal medio mei plaatsvinden.

Sinds het verschijnen van de vorige Vriendenbrief vonden de volgende activiteiten plaats.

9 december zou de laatste dag zijn geweest van de expositie ‘Geert Groote en de Kloof’ die aandacht besteedde aan de huidige maatschappelijke tweedeling tussen arm en rijk. Omdat de expositie zoveel bezoekers trok werd besloten om deze te verlengen. De expositie werd op een geslaagde manier verweven met een tentoonstelling en een symposium over de humanist Nicolaas van Cusa (1401-1464). Deze expositie loopt nog door t/m 25 mei.

Dat deze exposities volop in de belangstelling stonden blijkt daaruit dat er buiten het gebruikelijke aantal bezoekers dat we ontvangen zo’n 2500 extra mensen op af kwamen. Interessant is ook dat er veel jongeren en VO-scholieren waren, ook van buiten Deventer. Dit werd bevorderd doordat de Moderne Devotie in het examen voor middelbare scholieren was opgenomen. Een bezoek aan de bakermat van de Moderne Devotie lag dan ook min of meer voor de hand. Menige scholier liep met een opdrachtenformulier door de binnenstad, op zoek naar de verschillende historische locaties, waar vervolgens binnen ook opdrachten uitgevoerd werden.

Een greep uit de deels ook verrassende reacties in ons gastenboek:
“Mooi ventje die geert! Helemaal mee eens! Hij is echt een daddy”
“Inspirerend. Reden tot nadenken.”
“Heel boeiend. De geschiedenis van Geert Grote. Ook heel eigentijds nog.”

Wat ook in 2023 van de grond kwam is de digitale presentatie van het Getijdenboek van Geert Groote uit de vijftiende eeuw. Het origineel van dit Middelnederlandse perkamenten handschrift bevindt zich in Deventer in de Atheneumbibliotheek. Het was mede aan de bijdragen van de Vrienden te danken dat de digitalisering van de maar liefst zeven getijdenboeken van Geert Groote gerealiseerd kon worden. Vanaf 1 december 2023 zijn ze nu zowel in de Athenaeumbibliotheek als in het Geert Groote Huis te raadplegen. In onze expositieruimte kan dat meteen bij binnenkomst in de presentatieruimte. Eén van de vrijwilligers maakte er een fraaie standaard voor.

Op 26 april j.l. was er een felicitatiemoment/ receptie voor Derk Jan de Weerd, penningmeester/ bestuurslid van de Stichting Realisatie Gedachtengoed Geert Groote (SRGGG) en van het Museum het Geert Groote Huis. Hij is namelijk op die dag benoemd tot lid in de Orde van Oranje-Nassau.

De volgende activiteiten staan op het programma.

1 juni opening van de nieuwe expositie over ‘nepnieuws’:
Het woord nepnieuws of fake news behoort inmiddels tot ons dagelijkse jargon. Nepnieuws zegt iets over onze tijd, maar is uiteraard van alle tijden. Alleen de naamgeving verschilt, echter al zolang als de mensheid bestaat speelt manipulatie in woord en beeld een grote rol. Ook Geert Groote werd geconfronteerd met leugens en het manipuleren van de werkelijkheid. Hoog tijd voor het Geert Groote Huis om onze bezoekers te informeren over verleden en heden van nepnieuws. En vooral ook te waarschuwen voor de gevolgen.

Deze tentoonstelling is nog in voorbereiding en zal naar verwachting tot 1 december lopen. Diverse fondsen hebben aan het financiële plaatje bijgedragen. Voor de vormgeving wordt samengewerkt met het Tijdlab Deventer en kunstenaarscollectief Front 404 uit Utrecht.

Verder wordt al vooruit gekeken naar de activiteiten in 2025. Daarover kunnen we verklappen dat vier historische locaties in Deventer centraal zullen staan, gekoppeld aan een expositie in het Geert Groote Huis. Er zal worden samengewerkt met de archeologische dienst van de gemeente Deventer en een stagiaire geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht. Ook op die manier willen we het gedachtegoed van Geert Groote en de Moderne Devotie levend houden.

Tenslotte, we hebben een groot aantal vrijwilligers die zich met bevlogenheid inzetten voor de ontvangst van bezoekers van het Geert Groote Huis. In het gastenboek wordt tekenend gesproken over: “[…] vriendelijke ontvangsten […]”. We zijn dan ook erg blij met al onze medewerkers. Maar, we hebben er eigenlijk nog meer nodig. Mocht u zich aangesproken voelen of kent u anderen die dit vrijwilligerswerk graag zouden willen doen, dan houden wij ons aanbevolen.

De jaarrekening en de specificatie bij de jaarrekening over 2023 zijn beschikbaar als PDF:

STICHTING VRIENDEN VAN HET GEERT GROOTE HUIS

‘VOER ALLE DINC DUNCT MI GOET DAT GHI GHEESTELIKE BLIDE SIJT. UWE GHEBREKE SULLEN U MISHAGHEN MER NIET BEANCTEN NOCH BEDRUCKEN’

PERIODIEKE INFORMATIE VAN EN VOOR VRIENDEN VAN HET GEERT GROOTE HUIS

Beste Vrienden,

De donkere dagen van het jaar zijn weer een feit. Het is grauw en nevelig, de eerste sneeuw hebben we een tijdje terug al mogen zien. Maar, in diezelfde tijd van het jaar kunnen we geleidelijk ook zien dat de dagen weer gaan lengen. Licht in de duisternis.

U bent gewend om tegen de Kerst een Vriendenbrief van ons te ontvangen. Het spreekt voor zich dat we ons daar met vereende krachten weer voor hebben ingezet. Allereerst leest u een gedicht van onze penningmeester Cees Leliveld. Hij heeft dan wel als secretaris afscheid genomen, maar dat wil niet zeggen dat hij dan geen gedichten meer schrijft. Vandaar dat ook in deze ‘Kerstbrief’ een gedicht van hem is opgenomen. Vervolgens geven wij een overzicht van eerdere en komende activiteiten.

Wij wensen u veel leesplezier en in de geest van Geert Groote een goede Kerst en mooie feestdagen. Zeker in de huidige tijd waarin oorlog, geweld en tegenstelling aan de orde van de dag zijn, is het van belang om het gedachtengoed van Geert Groote voor ogen te blijven houden.

Ons Geert Groote Huis
hield ook dit jaar man- en vrouwmoedig stand.
Dankzij de vrijwilligers, bezoekers,
maar vooral door uw warme Vriendenband!

Hopelijk was 2023 ook voor u
een ware, goede Vriend
en waren er geen donkere wolken
aan uw horizon.
U heeft de glans van het geluk
dubbel en dwars verdiend!

Zeker als het afgelopen jaar
voor u wel ietsje beter kon.

Op de drempel van 2024
gaan onze beste wensen
naar u uit.
Voor het nieuwe jaar alvast
een goed begin
en voor het verstreken jaar
een feestelijk besluit!

Met een hartelijke, zeg maar Vriendengroet,
Cees Leliveld

Sinds het verschijnen van de vorige Vriendenbrief vonden de volgende activiteiten plaats.

14 oktober Museumnacht: in het kader van het tienjarig bestaan van het Geert Groote Huis was daar in samenwerking met klooster en bierbrouwerij Nieuw-Sion een bierproeverij georganiseerd. Het schrijversduo Joren Strijbos en Huig Bergsma trad op en de band ‘The Other Way Around’ zorgde voor de muzikale omlijsting. Het was een groot succes. Alle plekken voor de bierproeverij waren in een mum van tijd gereserveerd. En de muziek erbij maakte het bijzonder sfeervol.

21 oktober: laatste rondwandeling in 2023 langs sporen van de Moderne Devotie in de binnenstad van Deventer. Veel mensen hebben in het afgelopen jaar met ons meegewandeld. We zullen vanaf mei weer opnieuw wandelingen gaan aanbieden. Houd onze website in de gaten.

26 oktober: gastdame van het Geert Groote Huis Fokkelien von Meyenfeldt gaf een lezing over Geert Groote, als één van de Deventer Verhalen. Grootes egodocument Conclusa et Proposita (Besluiten en Voornemens) stond daarbij centraal. Het was een interessante avond met een mooie opkomst. We zijn allen weer veel wijzer geworden over Geert Groote.

9 december zou de laatste dag zijn geweest van de expositie ‘Geert Groote en de Kloof’ die aandacht besteedde aan de huidige maatschappelijke tweedeling tussen arm en rijk. De expositie trok de aandacht van veel bezoekers. Vandaar dat besloten is om deze te verlengen. Omdat begin 2024 ook aandacht zal worden besteed aan de humanist Nicolaas van Cusa, tijdgenoot van Geert Groote, is er voor gekozen om de bestaande expositie aan te passen en Nicolaas van Cusa bij wijze van spreken in te voegen in het bestaande concept. Hieronder volgt nadere informatie.

In 2024 staan de volgende activiteiten op het programma.

9-11 februari symposium ‘In de voetsporen van Cusanus’:
De vijftiende-eeuwse theoloog en humanist Nicolaas van Cues (Cusanus) was nauw verbonden met de Moderne Devotie. In Deventer stichtte hij de Bursa Cusana, een beurs en studiehuis voor scholieren van de Latijnse School. Cusanus zette zich in het bijzonder in voor de dialoog tussen religies en culturen.

De recente vertaling van zijn boek over ‘De wetende onwetendheid’ door Gert den Hartogh (2023) is aanleiding voor het Cusanus-evenement dat in februari in Deventer plaatsvindt. Dit evenement staat onder auspiciën van het Titus Brandsma Instituut in Nijmegen, bekend van haar expertise op het gebied van de Moderne Devotie. Uitgangspunt is het verbinden van groepen en culturen in de huidige tijd, met andere woorden het gesprek tussen mensen bevorderen.

Museum Geert Groote Huis is één van de samenwerkingspartners die aan het evenement deelnemen. De activiteiten vinden in Deventer op verschillende locaties plaats, waaronder het Etty Hillesum Centrum, de Broederenkerk en de Centrum Moskee. Het Geert Groote Huis is op 10 februari het startpunt voor een stadswandeling en voor de opening van een aan Cusanus gewijde expositie met balspel en lezingen, ingevoegd in de bestaande expositie over de kloof in de samenleving. Voor het programma en overige informatie zie http://www.geertgrootehuis.nl/agenda/geert-groote-cusanus-en-kloof/

Medio mei start van de nieuwe expositie over ‘nepnieuws’:
Het woord nepnieuws behoort inmiddels tot ons dagelijkse jargon. Nepnieuws zegt iets over onze tijd, maar is uiteraard van alle tijden. Alleen de naamgeving verschilt, echter al zolang als de mensheid bestaat speelt manipulatie in woord en beeld een grote rol. Ook Geert Groote werd geconfronteerd met leugens en het manipuleren van de werkelijkheid. Hoog tijd voor ons om in de geest van Geert Groote onze bezoekers te informeren over verleden en heden van nepnieuws. En vooral te waarschuwen voor de gevolgen.

Getijdenboeken Geert Groote
Verder brengen wij graag het volgende onder uw aandacht. Als Vrienden draagt u allemaal bij aan het ‘financiële plaatje’ van het Geert Groote Huis. Het spreekt voor zich dat we u daarvoor zeer erkentelijk zijn. Andersom mag u van ons verwachten dat we Geert Groote en de Moderne Devotie telkens weer op een inspirerende wijze onder de aandacht brengen. In dat kader heeft Museum Geert Groote Huis een bijdrage geleverd aan een permanente en interactieve presentatie van de zeven Getijdenboeken van Geert Groote die worden bewaard in de vermaarde Athenaeumbibliotheek in Deventer. Door een samenwerkingsproject met de Athenaeumbibliotheek zijn de boeken nu vanaf 1 december 2023 behalve in de Athenaeumbibliotheek ook in het Geert Groote Huis digitaal te bekijken. Daardoor heeft u de gelegenheid om de werken van Geert Groote ook zelf in te zien.

Door de getijden ofwel dagelijkse gebeden van het Latijn in de volkstaal te vertalen bood Geert Groote ook aan de ‘leek’ de gelegenheid om deze gebeden te lezen. Tot die tijd bleef dat in hoofdzaak beperkt tot de in het Latijn onderrichte geestelijken. Een daad van ‘democratisering’ dus, om zo zelfstandig te kunnen denken en keuzes te maken.

Tenslotte, in de vorige Vriendenbrief kwam de wisseling van de wacht in het bestuur van de Vrienden aan de orde. In het verlengde daarvan gelden enkele nieuwe mailadressen voor de secretaris en de voorzitter:
Voorzitter Inge Sipman voorzitter@vriendengeertgrootehuis.nl
Secretaris Joost van Hest secretariaat@vriendengeertgrootehuis.nl

De jaarrekening en de specificatie bij de jaarrekening over 2022 zijn beschikbaar als PDF:

De jaarrekening en de specificatie bij de jaarrekening over 2021 zijn beschikbaar als PDF:

De jaarrekening en de specificatie bij de jaarrekening over 2020 zijn beschikbaar als PDF:

De jaarrekening en de specificatie bij de jaarrekening over 2019 zijn beschikbaar als PDF:

STICHTING VRIENDEN GEERT GROOTE HUIS
JAARREKENING 2018

(IN GEHELE EURO’S MET VERGELIJKENDE CIJFERS OVER 2017)

ACTIVA	31.12.2018	31.12.2017
Bank rekening-courant	52	30
Bank spaarrekening	4.600	3.825
Te vorderen rente	1	1
	4.653	3.856
PASSIVA
Crediteuren	70	21
Eigen Vermogen	4.583	3.835
STAAT VAN BATEN EN LASTEN: 2018 VERSUS 2017
BATEN
Ontvangsten via fiscale akte	1.220	1.120
Van Vrienden voor het Leven	250	—
Giften	—	375
Bijdragen uit Vriendenbestand	4.350	4.338
Gekweekte rente o/boekjaar	1	1
	5.821	5.834
LASTEN
Specificatie volgens bijlage	983	1.147
Donatie Geert Groote Huis	4.000	5.500
Overige afdrachten	90	500
Resultaat boekjaar	+/+ 748	-/- 1.313
	5.073	5.834

Deventer, 5 januari 2019
C.M. Leliveld, penningmeester